Atest PZH: Mały dokument, wielka różnica dla Twojego zdrowia
Wybór odpowiedniego zbiornika na wodę pitną to decyzja, która wpływa bezpośrednio na zdrowie i jakość życia użytkowników. Bez względu na to, czy potrzebujemy mobilnego rozwiązania do transportu wody, elastycznego systemu magazynowania dostosowanego do różnych warunków, czy awaryjnego zapasu na wypadek przerw w dostawie, w Polsce kluczowym potwierdzeniem, że dany produkt może bezpiecznie magazynować wodę przeznaczoną do spożycia, jest atest PZH. Co dokładnie oznacza ten certyfikat i dlaczego jego obecność powinna być dla nas priorytetem?
Czym jest atest PZH?
Atest PZH, a właściwie świadectwo jakości zdrowotnej, to dokument wydawany przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy (NIZP PZH – PIB). Potwierdza on, że produkt – np. zbiornik lub materiał – może mieć kontakt z wodą pitną zgodnie z obowiązującymi normami i aktualną wiedzą toksykologiczną.
Jeśli zbiorniki na wodę mają styczność z wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi, muszą posiadać ważny atest PZH, by mogły być legalnie stosowane w Polsce i wielu krajach UE.
Instytut przeprowadza szczegółową ocenę każdego materiału – analizuje jego skład chemiczny, bada migrację substancji do wody i sprawdza zgodność z surowymi normami bezpieczeństwa.
Dlaczego atest PZH ma kluczowe znaczenie?
Bezpieczeństwo zdrowotne
Zbiorniki wykonane z nieatestowanych tworzyw mogą uwalniać do wody szkodliwe substancje. Certyfikat PZH gwarantuje, że materiał nie zawiera m.in.:
- metali ciężkich (ołów, kadm, rtęć, chrom VI),
- ftalanów i bisfenolu A,
- substancji rakotwórczych czy mutagennych,
- związków organicznych cyny,
- nanocząstek o nieznanym wpływie na organizm.
Kontrola jakości materiałów
Nowoczesne zbiorniki są często wykonywane z zaawansowanych polimerów, które mają ograniczony wpływ na wodę – jej skład, jakość i smak. W przypadku tkanin powlekanych, najlepsze w tym zakresie są te powlekana termopoliuretanem (TPU). Atestacja PZH weryfikuje nie tylko sam materiał, ale też każdy element mający kontakt z wodą – od przyłączy po uszczelki.
Zmiany – Dyrektywa UE 2020/2184
Dyrektywa UE 2020/2184 uchwalona w grudniu 2020 roku, zwana potocznie Dyrektywą w sprawie wody pitnej wprowadza szereg regulacji zapewniających m.in: zwiększenie jakości wody pitnej, kontroli migracji niebezpiecznych pierwiastków, substancji i mikro plastiku, ochrony zdrowia (w kontekście zdrowszej wody) i transparentności w zakresie informacji o jej jakości. Dyrektywa weszła w życie w styczniu 2021 roku a wszystkie kraje członkowskie miały dwa lata na jej wdrożenie. Nasz kraj nie wykonał pełnej transpozycji do polskiego prawa (stan na sierpień 2025 roku).
Artykuł 11 tejże Dyrektywy porusza aspekt materiałów przeznaczonych do kontaktu z wodą pitną. Dyrektywa wprowadza zasadę, że wszystkie materiały używane w systemach zaopatrzenia w wodę pitną (w tym: rury, uszczelki, powłoki, zbiorniki itp.) nie mogą uwalniać do wody substancji w ilościach, które:
- Stanowią zagrożenie dla zdrowia,
- Pogarszają zapach, smak lub barwę wody
- Sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów.
Dlatego zbiorniki muszą być wykonane z materiałów posiadających odpowiednie atesty higieniczne (np. PZH-NIZP w Polsce) potwierdzone również wynikami badań w wyżej wymienionych zakresach.
Jak wygląda proces uzyskiwania atestu PZH?
Uzyskanie atestu PZH wymaga szczegółowej oceny jakości materiałów mających kontakt z wodą pitną lub żywnością. Proces ten obejmuje m.in. analizę dokumentacji technicznej, badania chemiczne i organoleptyczne oraz testy migracji, co zostało przedstawione na poniższej grafice.
Podstawa prawna
Choć atest PZH nie jest obowiązkowy z mocy ustawy, w praktyce jest wymagany przez sanepid, instytucje publiczne i większość zamawiających. Opiera się na:
- Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2017 r.,
- Ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (1985 r.),
- Dyrektywie UE 2020/2184.
Jak sprawdzić autentyczność atestu?
Przy zakupie warto upewnić się, że zbiornik ma:
- numer i datę ważności atestu,
- oznaczenie „Produkt z Atestem”,
- dane producenta na produkcie lub fakturze.
Dodatkowo każdy atest można zweryfikować online na stronie: www.pzh.gov.pl.
Przykład: Waterbase D Plus od Exflo
Elastyczny zbiornik Waterbase D Plus to model w pełni zgodny z wymogami PZH, należący do kategorii nowoczesnych elastycznych zbiorników na wodę pitną. Posiada atest B.BK.60110.1075.2025 ważny do lipca 2028 roku. Zbiornik wykonany jest z wielowarstwowej tkaniny powlekanej TPU o gramaturze 960 g/m², która spełnia normę BS 6920 oraz posiada certyfikat WRAS.
Materiał jest wolny od ftalanów i bisfenolu A, co gwarantuje bezpieczne gromadzenie każdej cieczy przeznaczonej do spożycia. Dzięki technologii zgrzewania HF, zbiorniki Exflo są trwałe, szczelne i mogą być szybko złożone oraz rozłożone bez użycia narzędzi.
Te mobilne zbiorniki stanowią idealne rozwiązanie dla osób ceniących jakość, mobilność i bezpieczeństwo, zwłaszcza w kontekście przechowywania wody pitnej w sytuacjach kryzysowych i ochrony ludności. Elastyczne zbiorniki na wodę sprawdzają się zarówno w zastosowaniach domowych, jak i przemysłowych, oferując niezawodność w każdych warunkach.
Podsumowanie
Atest PZH to niezbędna formalność, ale realna gwarancja zdrowia i zgodności z przepisami. Wybierając zbiornik z certyfikatem, zyskujemy pewność, że woda, którą pijemy, nie zawiera szkodliwych substancji. W dobie nadchodzących zmian prawnych i rosnącej świadomości zdrowotnej, warto inwestować w produkty sprawdzone, atestowane i bezpieczne. Bo jakość wody zależy nie tylko od jej źródła, ale także od tego, jak ją przechowujemy.
Źródła:
- https://www.pzh.gov.pl/
- Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2017 r. (jakość wody do picia),
- Ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (1985 r.),
- Dyrektywie UE 2020/2184.