Rząd nałoży nowy obowiązek na jednostki samorządowe – Projekt Rozporządzenia o zasobach ochrony ludności
Projekt rozporządzenia o zasobach ochrony ludności znajduje się obecnie na etapie opiniowania. W trakcie konsultacji analizowane są kluczowe zmiany, które wkrótce mogą wpłynąć na sposób zarządzania kryzysowego i ochrony ludności. Po zakończeniu tego etapu projekt przejdzie dalsze prace legislacyjne, a ostateczne przepisy wprowadzą istotne rozwiązania dla jednostek samorządowych. Dowiedz się, jakie zmiany mogą mieć wpływ na system ochrony ludności i jakie rozwiązania wprowadza nowa regulacja.
Szczegółowe wymagania dla poszczególnych szczebli administracji
Poniższa tabela opisuje kluczowe wyposażenie oraz zadania poszczególnych szczebli administracji w zakresie zarządzania kryzysowego, wskazując ich role i zakres odpowiedzialności.
Szczebel | Kluczowe wyposażenie | Główne zadania |
---|---|---|
Województwo |
|
|
Powiat |
|
|
Gmina |
|
|
źródło: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12393950/katalog/13108302#13108302
Współpraca między instytucjami
Kluczowym elementem nowego systemu ochrony ludności jest kompleksowa współpraca między różnymi podmiotami. Skuteczność działań kryzysowych zależy od sprawnej koordynacji i wymiany informacji między jednostkami samorządu terytorialnego, Państwową Strażą Pożarną, podmiotami ochrony ludności, przedsiębiorcami i organizacjami pozarządowymi.
Skuteczna współpraca opiera się na wymianie doświadczeń i informacji oraz skoordynowanych działaniach. Każdy z wymienionych podmiotów wnosi unikalne kompetencje i zasoby, tworząc kompleksowy system reagowania kryzysowego.
Fundamentalne zmiany w systemie ochrony ludności
Projekt rozporządzenia z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej wprowadza kompleksowe rozwiązania w zakresie zarządzania kryzysowego. Kluczowym elementem jest utworzenie spójnej struktury magazynowania i utrzymywania zasobów na wszystkich szczeblach administracji.
W ramach nowych regulacji, każda jednostka samorządowa będzie musiała się zaopatrzyć w dodatkowe środki ochrony ludności. Do obowiązkowego wyposażenia będą należeć między innymi:
Zbiorniki elastyczne do magazynowania wody pitnej – służą do magazynowania wody pitnej zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Ich mobilna konstrukcja umożliwia łatwe przenoszenie i instalację wszędzie tam, gdzie potrzebne jest tymczasowe lub stałe źródło wody pitnej. Wymagają jedynie równego, stabilnego podłoża – może być to beton, kostka brukowa lub wyrównane podłoże gruntowe. Zbiorniki posiadają niezbędne atesty do kontaktu z wodą pitną, co gwarantuje bezpieczne przechowywanie wody przeznaczonej do spożycia.
Rękawy przeciwpowodziowe – to mobilne rozwiązanie przeciwpowodziowe, zastępujące tradycyjne worki z piaskiem. Mają formę elastycznego zbiornika, który napełniony wodą tworzy spłaszczony walec. Zapory można łączyć ze sobą za pomocą samozaciskowego rękawa, budując wały przeciwpowodziowe dowolnej długości. Zaprojektowane we współpracy ze Strażą Pożarną, wykonane są z wytrzymałej tkaniny powlekanej PVC, co zapewnia odporność na uszkodzenia i trwałość, a system uchwytów umożliwia stabilne kotwienie.
Zapory olejowe – to skuteczne rozwiązanie do zatrzymywania i kontrolowania rozlewisk oleju oraz substancji ropopochodnych na powierzchni wody. Mają formę elastycznych barier, które unoszą się na wodzie, skutecznie ograniczając rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń. Dzięki modułowej konstrukcji zapory można łączyć ze sobą, tworząc zabezpieczenia o dowolnej długości. Ich lekka i mobilna konstrukcja umożliwia szybkie rozmieszczenie w miejscach zagrożonych skażeniem, co czyni je niezastąpionym narzędziem w działaniach ratowniczych i ochronie środowiska.
Zbiorniki na paliwo – to elastyczne rozwiązanie do tymczasowego magazynowania różnych rodzajów paliw, w tym diesla, benzyn oraz paliw lotniczych i okrętowych. Wykonane z tkanin powleczonych poliuretanem (TPU), posiadają specjalnie zaprojektowany kształt bez narożników, co eliminuje ryzyko nieszczelności. Zbiorniki montowane są w dedykowanej wannie wychwytowej, pełniącej rolę drugiego płaszcza. Spełniają normy wojskowe MIL-T-52983G i MIL-PRF-32233C, są produkowane na zamówienie zarówno dla odbiorców cywilnych jak i wojskowych. System wyposażony jest w mocne przyłącza kołnierzowe oraz uchwyty zewnętrzne ułatwiające montaż i demontaż.
Przenośne zbiorniki przeciwpożarowe – to samonośne, otwarte zbiorniki przeciwpożarowe przeznaczone do mobilnego magazynowania wody podczas akcji gaśniczych. Wykonane ze specjalnej tkaniny technicznej z dodatkami UV oraz środkami przeciwgrzybicznymi i antybakteryjnymi, co zapewnia długotrwałe użytkowanie i łatwe przechowywanie. Standardowe wyposażenie obejmuje przyłącze Storz 110, zawór typu Boston w górnej części, matę ochronną oraz pokrowiec transportowy. Zbiorniki nie wymagają dodatkowych konstrukcji wsporczych i mogą być szybko rozstawione w dowolnym miejscu.
Nowy system magazynowania i utrzymywania zasobów
Projekt wprowadza nowe podejście do magazynowania zasobów. Podstawowym założeniem jest wykorzystanie istniejącej infrastruktury magazynów przeciwpowodziowych. Jest to rozwiązanie optymalizujące koszty, gdyż nie wymaga tworzenia nowej infrastruktury. Magazynowanie może odbywać się w:
- Istniejących magazynach przeciwpowodziowych
- Siedzibach podmiotów ochrony ludności
- Nowo tworzonych magazynach (w razie potrzeby)
- Obiektach podmiotów zewnętrznych (na podstawie umów)
Aspekty finansowe i źródła finansowania
Nowy system finansowania oparty jest na stabilnych podstawach:
- Minimum 0,3% PKB na zadania ochrony ludności
- 0,15% PKB w ramach wydatków obronnych
- Dodatkowe środki z Funduszu Modernizacji
- Możliwość pozyskiwania środków unijnych
Samorządy mogą optymalizować wydatki poprzez:
- Współdzielenie zasobów między jednostkami
- Kontakt i współpracę międzysamorządową
- Zawieranie umów partnerstwa publiczno-prywatnego
- Wykorzystanie istniejącej infrastruktury
Zagrożenia, którym muszą sprostać nowe wytyczne
Pożar wielkopowierzchniowy – powoduje rozległe straty materialne, degradację środowiska oraz zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi.
Zakłócenia w systemie energetycznym i telekomunikacyjnym – prowadzą do paraliżu infrastruktury, utrudnień w komunikacji oraz zakłóceń w funkcjonowaniu gospodarki i służb ratunkowych.
Susza – skutkuje niedoborem wody pitnej, stratami w rolnictwie oraz zwiększonym ryzykiem pożarów i degradacji ekosystemów.
Zakłócenia w systemie paliwowym – powodują trudności w transporcie, wzrost cen energii oraz ograniczenia w funkcjonowaniu gospodarki i służb publicznych.
Skażenia promieniotwórcze – prowadzą do długotrwałego zagrożenia zdrowia ludzi, degradacji środowiska i konieczności ewakuacji obszarów skażonych.
Zagrożenia terrorystyczne – powodują straty ludzkie i materialne, destabilizację społeczną oraz wzrost poczucia zagrożenia.
Epidemia – prowadzi do wzrostu śmiertelności, obciążenia systemu ochrony zdrowia oraz zakłóceń w gospodarce i codziennym funkcjonowaniu społeczeństwa.
Skażenia chemiczne wody i lądu – skutkują zagrożeniem dla zdrowia ludzi i zwierząt, degradacją środowiska oraz długotrwałym ograniczeniem użytkowania skażonych obszarów.
Katastrofy budowlane – powodują ofiary w ludziach, straty materialne oraz zakłócenia w funkcjonowaniu infrastruktury i życia społecznego.
Migracje – prowadzą do zmian demograficznych, napięć społecznych oraz wyzwań w zakresie integracji i infrastruktury publicznej.
Innowacyjne rozwiązania techniczne
Nowy system ochrony ludności kładzie szczególny nacisk na wykorzystanie najnowocześniejszych technologii, które znacząco poprawiają efektywność działań ratowniczych i zarządzania kryzysowego. Kluczowe innowacyjne rozwiązania obejmują mobilne systemy łączności, systemy magazynowania energii, rozwiązania energetyki odnawialnej, systemy monitoringu zagrożeń oraz zintegrowane systemy zarządzania kryzysowego.
Zastosowanie tych zaawansowanych technologii ma na celu przede wszystkim:
- skrócenie czasu reakcji na zagrożenia
- poprawę skuteczności działań ratowniczych
- minimalizację strat i zagrożeń dla ludności
- zwiększenie przewidywalności i kontroli w sytuacjach kryzysowych.
Atutem produktów Exflo wykonanych z wytrzymałych tkanin elastycznych jest minimalizacja przestrzeni magazynowej.
Podsumowanie
Nowe rozporządzenie stanowi przełom w organizacji systemu ochrony ludności w Polsce. Wprowadza kompleksowe rozwiązania w zakresie utrzymywania zasobów, jasno określa odpowiedzialność poszczególnych szczebli administracji i zapewnia stabilne źródła finansowania. Kluczowe jest elastyczne podejście do magazynowania zasobów oraz możliwość ich dostosowania do lokalnych potrzeb i zagrożeń.